Jonathan, de nieuwe leider

(161 – 152 voor Chr.)

Demetrius hoort van het verbond tussen de Makkabeeën en Rome. Hij besluit spijkers met koppen te slaan. Judea mag niet aan hem ontglippen, want dan wordt de dreiging uit Egypte te groot. Van de Romeinen denkt hij geen last te hebben. Hij stuurt generaal Bakchides met 22.000 man op pad tegen de Makkabeeën, die zich met slechts 3.000 man moeten verdedigen.

  Dood van Judas   

Als de Joden zien hoe groot de Syrische overmacht is, zakt hun de moed in de schoenen. Velen trekken zich terug, zodat Judas minder dan duizend strijders overhoudt. Dat is voor hem echter geen reden om op te geven. Het wordt een hevig gevecht, maar het is een ongelijke strijd. Velen sneuvelen deze dag. Onder hen is ook de Makkabeeënleider Judas…

Zeker heeft Demetrius gedacht dat hiermee de moeilijkheden in Judea wel voorbij zouden zijn. Maar wat heeft hij zich vergist! De Makkabeeën zullen hun strijd voor onafhankelijkheid met kracht voortzetten!

   Een nieuwe leider   

Met de dood van de grote leider lijkt het alsof de zaak van de Makkabeeën verloren is. Maar er is mooi gezegd: Judas heeft een zaadje achtergelaten dat zal uitgroeien tot een plant die niet meer uit te roeien is! Maar eerst worden door de Syriërs allerlei vestingen gebouwd rondom Judea. De Joodse strijders kunnen daar nu niets meer beginnen. Het enige dat overblijft is: vertrekken naar een ander gebied, in de buurt van de Dode Zee. Intussen hebben ze ook een nieuwe leider aangesteld: Jonathan, de jongste zoon van de priester Mattatias. Helaas wordt Johannes, een van de andere broers, gedood bij een verraderlijke aanval van een volksstam uit het gebied van de Dode Zee.

   De geschiedenis herhaalt zich...   

Omdat het in Judea redelijk rustig blijft, denkt koning Demetrius dat het allemaal wel gaat meevallen met de opstand. Als hogepriester Alkimus sterft stelt hij ook geen opvolger aan. Generaal Bakchides vertrekt weer naar Antiochië. Wel zijn de Makkabese leiders nog steeds vogelvrij. Er wordt zelfs geprobeerd om Jonathan te ontvoeren, maar dat complot wordt op tijd ontdekt. Dan herhaalt zich de geschiedenis van zeven jaar geleden: de verzetsstrijders in de woestijn bouwen vestingen, gaan zich steeds beter bewapenen en beginnen de vijand weer te bestoken. Dat wordt de Syrische koning te gortig. Hij stuurt zijn generaal terug naar het zuiden om de Joden een lesje te leren. Maar hij komt van een koude kermis thuis. Zijn leger wordt door de Makkabeeën verslagen. Bakchides vlucht naar Jeruzalem.

   "Zo kwam er een einde aan de strijd"   

Jonathan ruikt zijn kans. De Syriërs voelen zich vernederd – ze zullen best willen onderhandelen, denkt hij. En dat klopt! De opstandelingen krijgen pardon aangeboden, ze mogen naar Judea terugkeren. Opnieuw wordt benadrukt dat de Joden vrij hun godsdienst mogen uitoefenen. De Syrische generaal verlaat het land van de Joden om er nooit meer terug te keren. “Zo kwam er een einde aan de strijd in Israël”, staat in het eerste boek van de Makkabeeën.

   Een slim politicus   

Jonathan is blij met de overeenkomst. Er zal een tijd van vrede aanbreken. Zo denkt hij en misschien ook veel andere Judeërs. Maar écht tevreden is hij niet. Wat nu bereikt is met de Syriërs is nog maar een stap op weg naar de onafhankelijkheid! Hij moet nu niet weer de vijand uitdagen met militaire acties, zo slim is Jonathan wel. Er komen steeds minder Syrische troepen in het land en Jonathan krijgt steeds meer aanhang onder het volk. Hij laat Joden die het met de vijand houden terechtstellen. De Syriërs reageren daar niet op, want koning Demetrius heeft wel wat anders aan zijn hoofd: er is een verbond gesloten om te proberen hem van de troon te stoten. In feite zijn de Makkabeeën de heersers in Judea geworden. In Jeruzalem nog niet, maar dat lijkt een kwestie van tijd…