De Verklaring van Balfour


Ook in Engeland wonen vooraanstaande Zionisten. Een van hen is Chaim Weizmann, professor aan de Universiteit van Manchester. Deze heeft contact met leden van de Engelse regering. Onder andere met de minister van Buitenlandse zaken, Balfour. Deze zegt tegen Weizmann: “Als de kanonnen zwijgen, dan zal Jeruzalem misschien voor u zijn”.

   Engelse Joden in actie   

Dat zijn woorden die veelbelovend klinken. Weizmann weet dat hij bij de Engelsen in een goed blaadje staat. Als scheikundige had hij de regering geholpen met de productie van explosieven. Het is immers nog oorlog. Nu zet Weizmann alles op alles. Hij verzamelt een groepje gelijkgezinden om zich heen, voert gesprekken met vooraanstaande Britse Joden.


► Weizmann (op herdenkingspostzegel 1967)

Er wordt een programma opgesteld, waarin staat dat de Joden in Palestina als natie erkend moeten worden. Ze zouden ook alle vrijheden willen hebben, bijvoorbeeld om land te kopen en te immigreren. En men hoopt dat ze de steun van de Engelse regering zullen krijgen. Die krijgen ze uiteindelijk ook, maar pas nadat er flinke vertraging is opgetreden. Want ook in Engeland is een groep Joden die niets in het plan van de Zionisten ziet…

   De Balfour-verklaring   

Dan komt het er eindelijk van. Er wordt een verklaring opgesteld, die aan het Britse kabinet moet worden voorgelegd. Jammer genoeg zijn de Zionisten wat voorzichtig in hun formulering: ze vragen niet om een Joodse staat, maar om een ‘Nationaal Tehuis’ voor het Joodse volk. Er is wel gezegd, dat ze hierin te aarzelend waren. Later, als de Britten Palestina besturen, zal dit ook nog wel blijken. En dan, een jaar later, op 2 november 1917, komt de Engelse regering met de beroemde Balfour-verklaring. Dit tot grote vreugde van de Zionisten. We laten een klein stukje volgen:

Zijner Majesteits Regering staat gunstig tegenover de stichting in Palestina van een nationaal tehuis voor het Joodse volk en zal al het mogelijke doen om het bereiken van dit doel te bevorderen…

Er staat ook in, dat ze rekening moeten houden met de rechten van de andere bevolkingsgroepen in Palestina:

Dat klinkt allemaal erg mooi, maar er zullen nog wel heel wat hindernissen moeten worden overwonnen. Dat geldt niet alleen voor de Joden - ook de Britten hebben ermee te maken. De Engelsen zijn intussen al wel tot dichtbij Palestina opgerukt. In het zuiden, bij het Suezkanaal, wordt stevig oorlog gevoerd. Maar de Turken zijn nog steeds niet verslagen. En wat te denken van de belofte die de Engelsen enkele jaren geleden aan de Arabieren hebben gedaan? De geschiedenis zal leren dat de problemen nog niet zijn opgelost. Of beter gezegd: dat ze nu pas gaan beginnen…